Financiële verantwoording op hoofdlijnen

Toelichting op de lasten
Binnen het programma Cultuur en Bibliotheek  bestaan de bestedingen grotendeels uit het verlenen van subsidies aan culturele instellingen in Den Haag uit  het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020.  In totaal is voor  € 61 mln. aan subsidies verleend.  Daarnaast zijn de lasten uit beheer en onderhoud van  gemeentelijke cultuurpanden € 15 mln. Verder stelt de openbare bibliotheek  o.a.   informatiedragers, digitale bronnen  beschikbaar (voor € 23 mln.). De en overig lasten zijn € 6 mln..    

Toelichting op de dekking
De dekking van het programma Cultuur en Bibliotheek komt voor het grootste deel (93%) uit het gemeentefonds. De totale baten van dit programma bestaan verder uit huuropbrengsten (5%) en uit de verkoop van overige goederen en diensten zoals verkoop van lidmaatschappen van de bibliotheek (2%).

Toelichting op het financiële resultaat van het programma (1) en majeure afwijkingen ten opzichte van de uitkomst van vorig jaar (2)
 1)Het  programmaresultaat bedraagt  € 0,3 mln.  nadelig ten opzichte van de begroting.
Dit resultaat is als volgt opgebouwd:  
a. Een voordeel van € 0,1 mln. door vrijval subsidies oude jaren
b. Een nadeel van € 1,4 mln. met betrekking tot hogere uitgaven dan begroot voor  het onderhoud
c. Een voordeel van € 0,6 mln. bij musea vanwege het uitstellen van onderhoud aan kozijnen door hogere eisen voor duurzaamheid
d. Een voordeel van € 0,4 mln. vanwege diverse kleine voor- en nadelen.  

2)Majeure afwijkingen ten opzichte van de uitkomst van vorig jaar
De uitkomst van 2018 ten opzichte van 2017 is circa € 7 mln. nadeliger o.a. als gevolg van een wijziging in de gemeentelijke verslaggevingsvoorschriften; de voorziening onderhoud voor cultuur is vervallen en hiervoor in de plaats een gemeente brede onderhoudsreserve is ingesteld. Daarnaast zijn de onderhoudsuitgaven met circa € 1 mln. toegenomen. Tevens is de activiteit monumentenzorg in 2018 toegevoegd aan het programma, dit gaat om een bedrag van circa € 1,3 mln. Voor circa € 0,7 mln. betreft dit een toename van de lasten van verschillende activiteiten.

Waar bestaan de kosten uit?

Financiële verantwoording per activiteit

Toelichting op lasten en baten
Ter bevordering van cultuurpresentaties , -productie, muziek, dans en toneel is aan diverse instellingen voor in totaal  € 43 mln. aan subsidies verstrekt. De rest bestond uit apparaatslasten  € 1,5 mln. en overige activiteiten € 0,5  mln.  

 Toelichting op lasten en baten
De lasten die onder deze activiteit vallen betreffen onderhoud aan beeldende kunst, waaraan in 2018  
€ 0,4 mln. is besteed.  

Toelichting op lasten en baten
Om het gemeentelijk vastgoed optimaal in te kunnen zetten voor accommodaties voor kunstbeoefening  is in 2018 aan planmatig onderhoud  (inclusief schilderwerk ) € 11 mln. besteed. Naar aanleiding van een onderzoek door de brandweer in 2018 moesten Brand Meld Installaties onverwacht vervangen worden, waaraan  in totaal € 1 mln.  is besteed.

Toelichting financieel resultaat     €  1,4 mln. N/I

Voor accommodaties voor kunstbeoefening is er een overbesteding aan onderhoud ten opzichte van de begrote uitgaven van € 1,4 mln. voor diverse cultuurpanden. Dit komt met name doordat Brand Meld Installaties van diverse cultuurpanden na onderzoek van de brandweer moesten worden vervangen (€ 1 mln.). Verder waren de lasten voor € 0,4 mln. hoger door calamiteiten en tegenvallers op projecten: renovatie gehele object Ferdinand Bolstraat 33 (Cultuurverzamelpand),  schilderwerk Prinsegracht 10-12 (’t Paard), plaatsen isolatie-glas tijdens schilderwerkzaamheden Nieuwe Molstraat 14 (Ateliers), asbest verwijdering Weimarstraat 63 (Theater de Nieuwe Regentes), calamiteit lekkage keldergang Korte Voorhout 3 (Koninklijke Schouwburg).

Toelichting op lasten en baten
De lasten die behoren tot de activiteit “musea” hebben betrekking op de  instandhouding van het breed museaal aanbod en het behoud van cultureel erfgoed en professioneel collectiebeheer. Hiervoor zijn  in 2018 aan negen musea instellingen subsidies verleend voor in totaal € 18 mln. De overige lasten ad € 3 mln. betreffen het onderhoud  aan de  gemeentelijke musea instellingen.      

Toelichting financieel resultaat    € 0,6  mln. V/ I  

Het positief resultaat komt door het uitstellen van onderhoudswerkzaamheden voor het vervangen van kozijnen aan de musea, omdat er hogere eisen zijn gesteld aan de duurzaamheidsaspecten. Dit wordt binnen de begroting opgevangen.      

Toelichting op lasten en baten
De lasten onder deze activiteit bestaan uit: apparaatslasten € 0,9 mln. en  tentoonstellingen en educatieve projecten  € 0,2 mln.

Toelichting op lasten en baten
Het Haags Gemeentearchief (HGA) is een culturele instelling waar miljoenen documenten worden verzameld, beheerd, ontsloten en gepresenteerd.  Als bijzondere opdracht beheert het archief de historische archieven en collecties van de gemeente Leidschendam-Voorburg en van het Nederlands Muziek Instituut (NMI). De lasten betreffen de personele inzet (€ 2,4 mln.) en de kosten van beheer, ontsluiting en presentatie (€ 0,7 mln.). De baten in de begroting betreffen met name de verrichte werkzaamheden  voor het beheren van de archieven van Leidschendam-Voorburg.

Toelichting op lasten en baten
De lasten onder  deze activiteit bestaan uit:  subsidieverlening  aan o.a. het Herinneringscentrum Oranjehotel (€ 0,3 mln) en het Atlantikwall Museum (€ 0,1 mln.),  apparaatslasten(€ 0,5 mln.)  en  overige
 € 0,2 mln.

Toelichting op lasten en baten
BDH is verantwoordelijk  voor de exploitatie alsmede  de diverse  activiteiten van de Centrale Bibliotheek,  dertien wijkbibliotheken en de vier buurtbibliotheken in Den Haag. De lasten betreffen de personele inzet (€ 8,9 mln.), de huisvestingskosten (€ 9,6 mln.) en overige lasten (€ 4,1 mln.) zoals aanschaf collectie, te betalen leenrecht en, kosten (onderwijs) activiteiten  . De baten in de begroting betreffen vooral leengelden, vergoeding voor diensten, verkoop materiaal en een vergoeding voor aan scholen geleverde onderwijsactiviteiten.

Toelichting op afwijkingen:

Voorziening frictie- & transitiekosten:
Van het totale saldo van de Cultuur voorzieningen van ca. € 2,9 mln. is in 2018 ca. € 0,8 mln. besteed, waarvan het voornaamste deel ca. € 0,6 mln. aan de Voorziening frictie- & transitiekosten kunstenplan.
In 2018 hebben drie cultuurinstellingen, zijnde Koorenhuis, Prins27 en Museon,  in totaal een bedrag van € 0,6 mln. ontvangen voor frictie- en transitiekosten. De bestedingen zijn binnen de ramingen gebleven, de voorziening is hiervoor toereikend. Derhalve  behoeft de voorziening niet bijgesteld te worden.

Toelichting op afwijkingen:

Onderwijs en Cultuur Complex (OCC)
In 2017 is gestart met de bouw van het nieuwe OCC. De oplevering van het OCC is in januari 2021 voorzien en ingebruikname met de start van het nieuwe theaterseizoen in september 2021. Vier instellingen zullen het OCC gaan bewonen: het Dans- en Muziek Centrum Den Haag (DMC), het Nederlands Dans Theater, het Residentieorkest en het Koninklijk Conservatorium.

In 2018 is de bestaande scope van het OCC, op grond van het raadsbesluit (RIS 300068), uitgebreid met ontwerpaanpassingen ter verbetering van de uitstraling en de gebruiksmogelijkheden van het gebouw. Het uitvoeringsbudget is hiermee bijgesteld tot € 210,9 mln.

Er is een kleine  achterstand ontstaan op de bouw van het skelet van de concertzaal. De bouwcombinatie Cadanz verwacht deze kleine achterstand binnenkort in te lopen. De bouw van het OCC verloopt daarmee nog steeds conform de contractplanning.

In 2018 is voor ongeveer € 52 mln. geïnvesteerd in de bouw van het betonskelet (ca 50% gereed) en van de stalen spanten (ca 30% gereed), het plaatsen van de gevelkolommen, het ontwerpen van de ontwerpverbeteringen (raadsbesluit juli 2018 RIS 300068) en het vervolmaken van het Technisch Ontwerp. De realisatie van de investering in 2018 is ongeveer € 8 mln. (14%) lager dan begroot op de jaarschijf. De begroting is gebaseerd op aannames waarbij getracht wordt rekening te houden met de dynamiek van een groot bouwproject.  De aannames zijn mede gebaseerd op (1) extrapolatie van gemaakte kosten waarbij (2) ook (evenredige) realisatie van het budget onvoorzien is begroot op grond van die extrapolatie.  De afwijking wordt grotendeels verklaard doordat (1) de methodiek niet exact aansluit op de realisatie en (2) dat minder van het budget onvoorzien is aangesproken dan begroot. Het verschil tussen realisatie en begroting  heeft geen consequenties voor de planning en het financiële eindresultaat van het project.
De voortgang op de gebiedsontwikkeling Spuikwartier is nader toegelicht in programma 13. Ook naast de jaarrekening wordt de raad geïnformeerd over voortgang van het project. Naast een eigenstandige projectrapportage over de stand van zaken van het Onderwijs- en Cultuurcomplex (RIS 299606, RIS 300856) wordt ook halfjaarlijks een rapportage over de voortgang in het kader van GRIP op Grote Projecten verstrekt.

Voor nadere toelichting op de bouw van het OCC wordt verwezen naar programma 13 Stadsontwikkeling en Wonen.

Met het in juli 2018 aangenomen Raadsvoorstel (RIS 300068) is het uitvoeringsbudget bijgesteld tot € 210,9 mln.

BTW
De gemeente verhuurt het OCC aan de Stichting DMC, waarbij er door DMC wordt geopteerd voor met BTW belaste huur (21%). Dit vergt in ieder geval dat het OCC door alle  uiteindelijke gebruikers doorlopend en gebruikmakend van alle faciliteiten is te gebruiken. Mede uit een second-opinion in 2018 blijkt dat de BTW over investeringen (behalve school voor jong talent) met de fiscus naar verwachting is te verrekenen. In 2019 worden de huurovereenkomsten hierop aangepast en zal het gesprek met de fiscus opgestart worden.
Technisch ontwerp (TO)
Het TO is begin december 2018 afgerond. Het exploitatieplan DMC wordt hierop in 2019 herijkt.  Voor het herijken van het exploitatieplan wordt gebruik gemaakt van de externe deskundigen die ook bij het eerste TO (2017) betrokken waren.

Musea:
De onderhoudsplanning voor 2018 is niet gehaald, dit heeft te maken met het feit dat de noodstroomvoorziening onvoorzien is vervangen. De geplande onderhoudswerkzaamheden worden in 2019 verder uitgevoerd. De onderbesteding is € 1,3 mln.

Dit programma heeft geen reserves.