Beleidsverantwoording op hoofdlijnen

Wat is het doel?
De gemeente streeft naar economische groei en structurele banengroei. We zien dat de Haagse werkgelegenheid doorgroeit. Het MKB is de motor achter de banengroei. De regio Den Haag behoort de laatste jaren tot de beste regio’s met het aandeel nieuwe vestigingen en vergeleken met de drie andere grote steden, kent Den Haag relatief veel starters in onder andere de bouw. Daarnaast zorgt de combinatie van mkb en grote (internationale) bedrijven voor economische spin-off. De structuur van Den Haag is door de relatief grote overheidssector wel relatief eenzijdig en dit vraagt om verbreding. De focus van dit programma ligt op vier onderwerpen die bijdragen aan deze economische ontwikkelingen.

Ten eerste is dat het vergroten van de omzetmogelijkheden voor het Haagse midden- en kleinbedrijf. Dit gebeurde onder andere door acquisitie van (internationale) bedrijven, internationalisering van het MKB en ondernemersdienstverlening.

Voor de verbreding van de Haagse economische structuur is ingezet op de transitie van de Haagse economie van een klassieke bestuursstad naar een internationale stad met sterke, innovatieve economische clusters en uitstekende randvoorwaarden. Hiermee kan de Haagse economie meer profiteren van economische groei en wordt ze minder gevoelig voor economische neergang. Hiervoor is gewerkt aan clusterversterking van o.a. Vrede & Recht, Veiligheid en IT/Tech en zijn middelen beschikbaar gesteld  om innovatie en werkgelegenheid te bevorderen.

Investeren in de aantrekkingskracht van de stad is de derde focus.  Dit gebeurt door inzet op het startup-programma Impact Economy, het versterken van de kennisinfrastructuur en het verbeteren van de economische vestigingsvoorwaarden, maar ook door inzet op toerisme en congressen.
De laatste focus is het realiseren van betaalbare en bereikbare bedrijfshuisvesting in aantrekkelijke werkmilieus voor alle typen ondernemers in de stad, van ZZP-er tot multinational en van start-up tot de bedrijventerreinen. Enerzijds gebeurt dit actief mee te werken aan de ontwikkeling van geschikte gebouwen en anderzijds door kaders en randvoorwaarden scheppen zodat stadsbreed initiatieven ontwikkeld kunnen blijven worden.

Welke resultaten zijn in 2018 behaald?
Vergroten omzetmogelijkheden MKB

• Bij vestigingsadviseur Steenworp zijn 287 nieuwe klanten ingeschreven, 92 bedrijven hebben nieuwe huisvesting gevonden met een bijbehorende werkgelegenheid van 608 medewerkers
• Het Ondernemersportaal, het fysieke en digitale loket voor ondernemers van de gemeente, adviseert bedrijven over regels, vergunningen en procedures van de gemeente en had in 2018 1901 klantcontacten
• Er hebben twee succesvolle edities van de Ondernemersschool plaatsgevonden waar ondernemers in spé worden voorbereid om een onderneming te starten.
• The Hague Business Agency heeft gewerkt aan 49 succesvolle projecten die goed zijn voor 539 banen na 3 jaar.
• Met twee nieuwe Bedrijveninvesteringszones (BIZ) is het totaal opgelopen naar 20 zone die investeren in gezamenlijke beveiliging evenementen en marketing.

Verbreding van de Haagse economische structuur door investeren in de clusters

• Het veiligheidscluster wordt internationaal steeds bekender en dat levert voor de stad en de Haagse bedrijven economische kansen op.  Dit wordt bereikt door handelsmissies en evenementen zoals de Cyber Security Week met 1.600 bezoekers.
• De Tech Community The Hague Tech is uitgegroeid tot 90 bedrijven en ondersteunt het IT/Tech cluster bij internationale groei.
• Innovation Quarter heeft geïnvesteerd in de Haagse clusters in de vorm van cofinanciering voor drie nieuwe Haagse bedrijven en 25 nieuwe leads.

Investeren in de aantrekkingskracht van de stad

• De Volvo Ocean Race heeft plaatsgevonden met een succesvol publieks- en businessprogramma.
• Een succesvolle derde editie van Impact Startup Fest met 1.200 impact-makers uit een groot aantal landen.
• De eerste editie van het Sea Sights Festival heeft plaatsgevonden op de pier en in het Kurhaus.
• In totaal zijn er 20 grootschalige en 42 kleine publieksevenementen mogelijk gemaakt.
• In de binnenstad zijn in 2018 4 nieuwe hotels geopend met totaal 214 kamers.
• Er zijn 62 definitieve congresboekingen binnengehaald, een toename van 30% ten opzichte van 2017.
• Feest aan Zee heeft in totaal 4,7 miljoen bezoekers getrokken en tot veel media-aandacht geleid.
• In samenwerking met The Hague Convention Bureau zijn er in 2018 vijf energieconferenties geacquireerd voor het jaar 2019.

Realiseren van betaalbare en bereikbare bedrijfshuisvesting in aantrekkelijke werkmilieus

• In de Binckhaven, de hotspot voor (internationale) impact-startups en scale-ups, is Apollo 14 geopend.
• The Hague Hearing Centre is in 2018 gerealiseerd en de eerste hearings hebben plaatsgevonden.
• In 2018 is een overeenkomst gesloten met het incubatorprogramma YES!Delft voor een vestiging in Den Haag.
• De nieuwe kantorenstrategie is vastgesteld in de raad
• In oktober 2018 is de Stichting Bedrijventerreinen Haaglanden opgericht om samen met ondernemers te werken aan de aantrekkelijke werkmilieus op bedrijventerreinen
• Door het Actieprogramma Kleinschalige Bedrijfsruimte is op 5 locaties kleinschalige bedrijfsruimte toegevoegd aan ontwikkelingen.

Indicatoren en kengetallen

Werkgelegenheid
De ambitie was om 10.000 extra banen te creëren. Ten opzichte van 1 januari 2014 zijn er op 1 januari 2018 12.900 banen netto bijgekomen. In januari werden de resultaten van het 10.000 banenplan gepresenteerd in de Caballero-fabriek in de Binckhorst (Ambities economie werkgelegenheid worden gehaald, 24 januari 2018, RIS298928).

Bruto Binnenlands Product
Het achterblijven van de groei van het BBP in de agglomeratie ’s Gravenhage ten opzichte van de andere grote steden en Nederland is te verklaren doordat de overheid nog steeds een grote sector is. De overheid groeit als sector minder hard mee met de economie en dit drukt de regionale groei. Om dit op lange termijn te verbeteren is en wordt ingezet op de verbreding van de economische structuur.

Hotelovernachtingen
Het aantal buitenlandse hotelgasten is sinds 2014 ruim toegenomen (+ 32%): 2.000 overnachtingen minder dan voor 2018 was begroot. Daarentegen is het aantal hotelovernachtingen van binnenlandse gasten veel harder gestegen dan vooraf was begroot: een stijging van bijna 27%. Er  was rekening gehouden met een groei van circa 9% (19.000 overnachtingen meer dan begroot).

Hoewel het aantal hotelgasten uit Nederland hoger ligt dan het aantal internationale hotelgasten, was de gemiddelde verblijfsduur van internationale gasten langer, waardoor de internationale markt qua overnachtingen nog steeds de belangrijkste markt is. Voor de komende jaren wordt verwacht dat de groei vooral uit de internationale markt blijft komen en dan met name uit de omliggende landen, waar ook de focus van The Hague Marketing Bureau ligt.
De groei van zowel binnenlandse als buitenlandse hotelgasten en overnachtingen is mede gerealiseerd dankzij uitbreiding van het hotelaanbod in de stad. In de hotelcijfers is geen rekening gehouden met de opkomst van Airbnb.
Het aantal zakelijke hotelovernachtingen is sinds 2014 toegenomen met 7%, iets lager dan voor 2018 was begroot. De groei die gerealiseerd is in zakelijk bezoek komt vanuit de investering in het Convention Bureau en het toegenomen aantal congressen.

Internationale organisaties
Den Haag heeft veel instellingen in het internationale segment. Dit aantal is in 2018 met 22 toegenomen tot 487 organisaties, onder andere dankzij de toename van het aantal niet-gouvernementale organisaties (NGO’s) en  kennisinstellingen (20) en de vestiging van de ambassades van Ethiopië en Singapore.

* De functiemengingsindex weerspiegelt de verhouding tussen banen en woningen, en varieert tussen 0 (alleen wonen) en 100 (alleen werken).