Financiële verantwoording op hoofdlijnen

Toelichting op de samenstelling van de lasten in 2018
De activiteit economische ontwikkeling en structuurversterking omvat bijna de helft van het programma. Deze activiteit is gericht op onderscheidende Haagse businessclusters en een verbreding van de Haagse economie zodat meer mensen aan het werk gaan. Verder betreft een groot aandeel, bijna 40%, promotie toerisme en marketing. De focus hierbij ligt op een attractieve stad om meer bezoekers en bestedingen aan te trekken. Andere activiteiten binnen dit programma zijn: dienstverlening, bedrijven en mkb en huisvesting werkmilieus.

Toelichting op de dekking van het programma in 2018
De activiteiten binnen dit programma zijn hoofdzakelijk gedekt uit algemene middelen of gemeentebrede reserves, zoals het cofinancieringsfonds en de reserve internationaal en werving. Daarnaast zijn reserves benut, waarvan het Fonds Economische Structuurversterking de grootste is. Bovendien zijn er inkomsten binnengekomen door de verhuur van vastgoed, zoals van de HSD campus.

Resultaat
Het programma Economie sluit af met een resultaat van € 1,9 mln. voordelig ten opzichte van de begroting. De drie belangrijkste resultaten zijn:

1. € 1,6 mln. voordeel op de vestigingskosten van nieuwe organisaties in Den Haag. Hiervoor is de gemeentebrede reserve internationaal en werving beschikbaar. Hieruit is in 2018 minder besteed dan beschikbaar was. De betaling aan organisaties vindt pas plaats als aan de voorwaarden is voldaan.
2. € 0,7 mln. voordeel op de verbouwing van het voormalig gebouw van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor huisvestingsmogelijkheden voor bedrijven. Onder andere vanwege de huuronderhandelingen die pas in het tweede kwartaal 2018 konden worden afgerond, is de realisatie later gestart.
3. € 0,4 mln. nadeel op de werkzaamheden van de Economic Board, onder andere vanwege de kosten van de opstartfase.

Het voordeel op de vestigingskosten (1) vloeit terug naar de gemeentebrede reserve internationaal en werving. Voor deze post en andere resultaten op gemeentebrede reserves (cofinancieringsfonds, reserve grote projecten en de onderhoudsreserve) staan de onttrekkingen op programma Financiën. Voor de gemeente als geheel is dit deel van het resultaat dus neutraal. Na de verrekeningen met de gemeentebrede reserves bij de resultaatbestemming resteert een nadeel van € 0,2 mln. op dit programma.

Neutrale ontwikkelingen
Er is € 3,9 mln. minder lasten gerealiseerd dan begroot, waartegenover lagere onttrekkingen ter hoogte van hetzelfde bedrag staan uit reserves op Programma Economie. Zie voor de toelichting hierop het onderdeel 'Reserves, voorzieningen en investeringen'. Overig neutraal verschil € 0,3 mln.

Afwijkingen ten opzichte van 2017
In 2018 is het lastenniveau meer dan € 6 mln. hoger dan in 2017. De belangrijkste oorzaak: in 2018 waren meer incidentele middelen, onder andere voor Feest aan Zee (€ 2,2 mln.), The Hague Student Centre (€ 2 mln.) en MKB Internationalisering (€ 0,6 mln.). De baten waren hoger, omdat in 2018 € 1,1 mln. meer subsidie is ontvangen voor het Revolving Investment in Cities project dan in 2017. De dotaties aan reserves waren € 3,4 mln. lager, voornamelijk doordat in 2017 nieuwe reserves waren ingesteld voor de revolverende middelen die via het Holdingfonds Economische Investeringen Den Haag uitgezet worden.

Waar bestaan de kosten uit?

Financiële verantwoording per activiteit

Toelichting op baten en lasten
In 2018 is € 4,8 mln. besteed aan deze activiteit. € 1 mln. betreft de subsidies aan de bedrijveninvesteringszones. Voor € 1,2 mln. is een acquisitieopdracht verleend aan de The Hague Business Agency. Daarnaast is € 0,6 mln. is ingezet om midden- en kleinbedrijven te ondersteunen bij hun activiteiten in het buitenland en € 0,6 mln. voor de Economic Board. Zie voor verdere toelichting op deze onderwerpen de programmatekst. De personele inzet was € 0,6 mln. en € 0,8 mln. overige kosten.
De baten á € 1 mln. betreffen de bijdragen van de bedrijveninvesteringszones.

Toelichting financieel resultaat   € 0,6 mln. V

Begroting baten bedrijveninvesteringszones   € 1,1 mln. V/I  

Halverwege het jaar is de begroting omgezet naar de programma- en activiteitenindeling van de nieuwe collegeperiode. Hierbij is voor 2018 een omissie ontstaan, waardoor de baten van de bedrijveninvesteringszones abusievelijk op de activiteit Promotie, toerisme en marketing begroot staan, in plaats van Dienstverlening, bedrijven en mkb, waarop de realisatie plaatsvindt. Op programmaniveau is dit verschil dus neutraal.

Economic Board   € 0,4 mln. N/I

In 2018 was € 0,2 mln. incidenteel beschikbaar gesteld voor de Economic Board. Dit is onvoldoende om de jaarlijkse werkzaamheden uit te voeren. In de programmabegroting 2019-2022 zijn hier wel voldoende middelen voor beschikbaar. In 2018 waren bovendien nog extra kosten voor de opstartfase.

Overig   € 0,1 mln. N/I

Overige kleinere resultaten per saldo.

Toelichting op baten en lasten
Lasten
In 2018 is € 24,9 mln. besteed aan deze activiteit:

• Aan de internationale positionering van Den Haag is € 5,4 mln. besteed.
• € 2 mln. betreft een subsidie aan de Universiteit Leiden voor het realiseren van het Student Centre Beehive aan de Turfmarkt.
• Voor een bedrag van € 1 mln. is subsidie verleend aan de stichting Technologisch Centrum Ypenburg ter bevordering van bedrijvigheid rond high tech composietmaterialen.
• Aan het startup programma Impact Economy programma is € 1,4 mln. besteed.
• In 2018 is € 2 mln. besteed aan het versterken van het Security cluster, waarvan € 1 mln. aan een exploitatiesubsidie voor The Hague Security Delta.
• De kosten voor het project Revolving Investment in Cities Europe (RICE) bedroegen € 1,1 mln. in 2018, waarvan € 0,9 mln. voor een adviesopdracht aan de Europese investeringsbank.
• Aan Smart City is € 0,6 mln. besteed.
• € 2,8 mln. betreft een dotatie van extra subsidieopbrengsten aan de reserve overcommittering (zie ook de baten).

Zie voor verdere toelichting op deze onderwerpen de programmatekst. De personele inzet was € 3,8 mln. en € 4,8 mln. overige kosten.

Baten
Op deze activiteit is € 9,2 mln. aan baten gerealiseerd:

• € 4,3 mln. betreft een onttrekking aan de reserve Fonds Economische Structuurversterking ter dekking van de hierboven vermelde kosten.
• Daarnaast is € 4 mln. Europese subsidie ontvangen, waarvan € 1,2 mln. voor het RICE-project en € 2,8 extra subsidie uit het Kansen voor West I-programma, dankzij onze overcommitteringsstrategie.
• € 0,9 mln. betreft overige baten.

Toelichting financieel resultaat    € 0,9 mln. V

Internationaal en werving   € 1,6 mln. V/I

Organisaties kunnen onder voorwaarden een tegemoetkoming krijgen in de vestigingskosten. Vanwege langdurige (internationale) besluitvormingsprocessen duurt het soms langer dan begroot voordat organisaties voldoen aan de voorwaarden van de tegemoetkoming. Afgelopen jaar is daarom € 1,6 mln. nog niet besteed. Dit voordeel vloeit bij de resultaatbestemming terug naar de gemeentebrede reserve internationaal en werving op programma 15 Financiën. Betaling volgt zodra de betreffende organisaties hebben voldaan aan de voorwaarden.

Begroting lasten nieuwe activiteiten   € 0,4 mln. N/I

Halverwege het jaar is de begroting omgezet naar de programma- en activiteitenindeling van het nieuwe college. Bij de splitsing van de lasten van het veiligheidscluster over de activiteiten Economische ontwikkeling en structuurversterking en Huisvesting werkmilieus (kenniseconomie) zijn abusievelijk te veel lasten overgeheveld naar de activiteit Huisvesting werkmilieus (kenniseconomie). Op deze laatste activiteit is het verschil omgekeerd en dus is het resultaat op dit programma neutraal.

Overig   € 0,3 mln. N/I

Overige kleinere resultaten per saldo

Neutrale ontwikkelingen

Fonds Economische structuurversterking                  
Aan het Fonds Economische Structuurversterking is € 1,8 mln. minder onttrokken dan begroot. Hiervoor zijn 3 oorzaken. Ten eerste is de verbouwing van het Hearing Centre goedkoper uitgevallen, doordat we hebben gekozen voor bestaande gebouwen in de stad in plaats van zelf te gaan bouwen. Ten tweede had de realisatie van een research lab (een centrum voor toepassing van kunstmatige intelligentie binnen de domeinen vrede, recht en veiligheid) vertraging. Het kostte meer tijd om een consortium van partners vanuit kennisinstellingen, bedrijfsleven en de sectoren te vormen.Tenslotte wordt de subsidie aan de TU Delft voor het studiejaar 2018-2019 grotendeels in 2019 gerealiseerd.

Ondersteuning jaarvergaderingen
Vanuit het Rijk is een bijdrage ontvangen van € 0,5 mln. voor de uitvoer van het convenant voor de ondersteuning van de jaarvergaderingen van het International Criminal Court en de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens. Deze bijdrage en bijbehorende lasten waren niet begroot.

Overig                              
Overig  neutraal verschil van € 0,1 mln. meer lasten en baten.                              

Toelichting op baten en lasten
Lasten
In 2018 is 22,2 mln. besteed aan deze activiteit:

• € 4,6 mln. voor toerisme (waarvan € 3,1 mln. voor opdrachten die verleend zijn aan de stichting Stad aan Zee voor de activiteiten rond het themajaar Feest aan Zee).
• € 3,5 mln. voor subsidies, sponsoring en bijdragen aan evenementen, waaronder de Red Bull Knock Out en het festival The Life I Live.
• De opdracht van € 2,3 mln. voor The Hague Marketing Bureau voor de toeristische marketing en congressen.
• € 2,3 mln. voor congressen, (waarvan € 1,4 mln. voor de acquisitieopdracht aan het The Hague Convention Bureau).
• € 1,8 mln. voor de afronding van de renovatie en uitbreiding van het World Forum The Hague (voornamelijk installatiewerkzaamheden).
• € 1,5 mln. voor het uitvoeren van de actiepunten uit het actieprogramma Den Haag Winkelstad.
• € 0,9 mln. voor citybranding.

Zie voor verdere toelichting op deze onderwerpen de programmatekst. De personele inzet was € 1,9 mln. en de overige kosten € 3,4 mln.

Baten
Op deze activiteit is € 2,6 mln. aan baten gerealiseerd: € 2,5 betreft vrijval reserves. De grootste posten betreffen de opheffing van de reserve World Forum Convention Centre (€ 1,8 mln., vervolgens begroot als algemene middelen) en de overheveling van de middelen uit de reserve toegekende (gemeentelijke) revolverende investeringsmiddelen naar dezelfde reserve op programma 3 Duurzaamheid, milieu en energietransitie ten behoeve van het Energiefonds Den Haag (€ 0,5 mln.). Overige baten €0,1 mln.

Toelichting financieel resultaat   € 1,1 mln. N

Begroting baten bedrijveninvesteringszones   € 1,1 mln. N/I

Halverwege het jaar is de begroting omgezet naar de programma- en activiteitenindeling van de nieuwe collegeperiode. Hierbij is voor 2018 een omissie ontstaan, waardoor de baten van de bedrijveninvesteringszones abusievelijk op de activiteit Promotie, toerisme en marketing begroot staan, in plaats van Dienstverlening, bedrijven en mkb, waarop de realisatie plaatsvindt. Op programmaniveau is dit verschil dus neutraal.

Centraal Evenementenbureau   € 0,3 mln. N/I  

Doordat in de budgetten van grote evenementen geen rekening is gehouden met de inzet van het Centraal Evenementen Bureau en omdat het bureau zelf niet over een programmabudget beschikt, ontstaat een tekort van € 0,3 mln.

Propositie Kust   € 0,4 mln. V/I

De propositie kust bestaat uit verschillende projecten, die samen een bijdrage leveren aan de doelstelling van de propositie: de stad Den Haag meer laten profiteren van haar ligging aan de kust. De middelen zijn volledig toegekend aan projecten. Het tempo waarin dit gerealiseerd wordt, is afhankelijk van externe partijen en consortia waar de gemeente onderdeel van uitmaakt. Het voordeel vloeit bij de resultaatbestemming terug naar de gemeentebrede reserves grote projecten en cofinanciering op programma 15 Financiën.

Overig   € 0,1 mln. N/I

Overige kleinere resultaten per saldo.

Neutrale ontwikkelingen

Reserve Stedelijke Ontwikkeling                  
Aan de reserve Stedelijke Ontwikkeling is € 1,2 mln. minder onttrokken dan begroot. De belangrijkste post is de € 0,9 mln. die in 2018 beschikbaar was voor de herstructurering van het winkelcentrum Leyweg. Echter, om verschillende ingrepen door te voeren, is een samenwerkingsovereenkomst nodig tussen de gemeente en de eigenaar Syntrus Achmea. Op hoofdlijnen zijn de partijen het met elkaar eens, maar nog niet over de precieze uitwerking. Daardoor heeft Syntrus Achmea de overeenkomst nog niet ondertekend en is de bijdrage van € 0,9 mln. nog niet aan de reserve onttrokken.

Toelichting op baten en lasten
In 2018 is € 2,5 mln. besteed aan deze activiteit. € 1,1 mln. betreft de kosten voor gemeentelijke panden (onderhoud, aanhuur, zakelijke lasten en kapitaallasten). Daarnaast is € 0,3 mln. ingezet voor de economische ontwikkeling aan de kust. De personele inzet op deze activiteit was € 0,7 mln. en € 0,4 mln. overige kosten.
De baten á € 1,3 mln. betreffen opbrengsten uit de verhuur van de gemeentelijke panden.

Neutrale ontwikkelingen

Fonds Ruimte en Economie Den Haag                  
Het is in 2018 niet gelukt om met de nieuw beschikbare investeringsmiddelen te investeren in bedrijfshuisvesting. Dit komt doordat de toegekende Europese middelen nog niet door het Fonds Ruimte en Economie Den Haag zijn ontvangen. Hierdoor heeft de verwachte onttrekking van € 0,9 mln. aan de reserve Toegekende (gemeentelijke ) revolverende investeringsmiddelen niet plaats gevonden.

Overig                                 
Overig neutraal verschil van € 0,1 mln. meer lasten en baten.                              

Toelichting op baten en lasten
De € 0,4 mln. lasten hebben betrekking op de inzet van gemeentelijk personeel voor de schappen. De € 0,5 mln. baten betreffen een algemene bijdrage van het Industrieschap Plaspoelpolder en de vergoeding voor bij de schappen gedetacheerde medewerkers.

Toelichting op baten en lasten
In 2018 is € 1,8 mln. besteed aan deze activiteit:

• € 1,0 mln. is besteed aan de realisatie van het Apollo 14-gebouw voor huisvesting van startups en scale-ups op de Binckhaven.
• € 0,6 mln. betreft de verbouwing van het voormalig gebouw van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ten behoeve van huisvestingsmogelijkheden voor bedrijven
• € 0,2 mln. betreft overige kosten.

De baat á € 0,3 mln. betreft een onttrekking aan de reserve Stedelijke Ontwikkeling voor de realisatie van het Apollo 14-gebouw.

Toelichting financieel resultaat   € 1,2 mln. V

Voormalig pand van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid      € 0,7 mln. V/I
De realisatie van nieuwe huisvestingsmogelijkheden voor Security & IT/Tech start- en scale-ups in het voormalig pand van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is later gestart dan aanvankelijk voorzien,  o.a. veroorzaakt door de huuronderhandelingen die pas in het tweede kwartaal 2018 konden worden afgerond. De oplevering van het gebouw is nu gepland in het tweede kwartaal van 2019.

Begroting lasten nieuwe activiteiten   € 0,4 mln. V/I

Halverwege het jaar is de begroting omgezet naar de programma- en activiteitenindeling van het nieuwe college. Bij de splitsing van de lasten van het veiligheidscluster over de activiteiten Economische ontwikkeling en structuurversterking en Huisvesting werkmilieus (kenniseconomie) zijn abusievelijk te veel lasten overgeheveld naar de activiteit Huisvesting werkmilieus (kenniseconomie). Op de activiteit Economische ontwikkeling en structuurversterking is het verschil omgekeerd en dus is het resultaat op dit programma neutraal.

Overig   € 0,1 mln. V/I

Overige kleinere resultaten per saldo.

Neutrale ontwikkelingen
Overig neutraal  verschil van € 0,2 mln. minder baten en lasten.

Reserve toegekende (gemeentelijke) revolverende investeringsmiddelen: Het Fonds Ruimte en Economie Den Haag (FRED) is het niet gelukt om in 2018 de nieuw beschikbare investeringsmiddelen te investeren in bedrijfshuisvesting. Dit komt doordat de toegekende Europese middelen nog niet door het fonds zijn ontvangen. Hierdoor is de verwachte uitputting van € 0,9 mln. aan gemeentelijke middelen in 2018 niet gerealiseerd. De nieuwe Europese en gemeentelijke investeringsmiddelen van in totaal € 7,2 mln. (waarvan het gemeentelijk deel á € 3,6 mln. in de reserve staat) blijven beschikbaar voor de komende jaren en de verwachting is dat er in 2019 een inhaalslag gemaakt kan worden.

Aan de reserve Stedelijke Ontwikkeling is € 1,2 mln. minder onttrokken dan begroot. De belangrijkste post hierin is de € 0,9 mln. die in 2018 beschikbaar was voor de herstructurering van het winkelcentrum Leyweg. Echter, om verschillende ingrepen door te voeren, is een samenwerkingsovereenkomst nodig tussen de gemeente en de eigenaar Syntrus Achmea. Op hoofdlijnen zijn de partijen het met elkaar eens, maar nog niet over de precieze uitwerking. Daardoor heeft Syntrus Achmea de overeenkomst nog niet ondertekend en is de bijdrage van € 0,9 mln. nog niet aan de reserve onttrokken.

Aan het Fonds Economische Structuurversterking is € 1,8 mln. minder onttrokken dan begroot. De drie grootste posten hierin zijn het Hearing Centre, research lab en TU Delft. De verbouwing van het Hearing Centre is goedkoper uitgevallen, doordat we hebben gekozen voor bestaande gebouwen in de stad in plaats van zelf te gaan bouwen. De realisatie van een research lab (een centrum voor toepassing van kunstmatige intelligentie binnen de domeinen vrede, recht en veiligheid) had vertraging. Het kostte meer tijd om een consortium van partners vanuit kennisinstellingen, bedrijfsleven en de sectoren te vormen. Tenslotte wordt de subsidie aan de TU Delft voor het studiejaar 2018-2019 grotendeels in 2019 gerealiseerd.

Dit programma heeft geen voorzieningen en investeringen.