Bedragen x € 1 mln.

Obligaties (voormalig Fonds Uiver 2006)
Dit betreffen de obligaties in voormalig Fonds Uiver. In december 2018 zijn de onderliggende obligaties overgegaan naar de gemeente Den Haag om de jaarlijkse beheerkosten te verlagen. Hierdoor is het Fonds beëindigd. De boekwaarde van de obligaties van circa € 124 mln. plus de opgelopen rente eind december 2018 van circa € 84 mln. komt uit op circa € 208 mln., terwijl de marktwaarde eind december 2018 circa € 239 mln. bedraagt. Dit houdt in dat bij eventuele verkoop op dit moment € 31 mln. boekwinst zal worden behaald. Daar staat tegenover dat de gemeente de jaarlijkse renteopbrengst van 4,35% niet meer zal ontvangen gedurende de komende 13 jaar van totaal € 45 mln. In 2018 is één obligaties contractueel  vervallen.

Belegging Meewind
Meewind is een fonds waarmee particulieren, overheden en bedrijven participeren in  duurzame energieprojecten. De gemeente Den Haag heeft vanaf 2009 een participatie in subfonds Zeewind van
€ 9,7 mln., dat is een groot windmolenpark op het Belgische gedeelte van de Noordzee. De marktwaarde van Meewind bedroeg op 31 december 2018 € 13,6 mln.

Voorziening belegging obligaties en belegging Meewind
De belegging bestaat uit gekochte obligaties van banken met een zeer goede tot goede kredietwaardigheid. In de portefeuille kan een risico ontstaan, wanneer gedurende de looptijd de kredietwaardigheid van een van de banken waarin is belegd, onder druk komt te staan of neerwaarts wordt bijgesteld. Mogelijk ontstaat daardoor het risico van koersverlies bij verkoop. Dit risico wordt door de beheerder van deze portefeuille (ASR Vermogensbeheer) als klein beschouwd. Daarom is er geen voorziening getroffen.

Voor de belegging in het windmolenpark Meewind is een voorziening getroffen, conform de Basel II-norm, van € 0,8 mln.

Overige uitzettingen

Bedragen x € 1 mln.

Om een impuls te geven aan de Haagse woningmarkt heeft de gemeente Den Haag van 1 maart 2014 tot 1 maart 2015, startersleningen verstrekt. Na afloop van de looptijd van de leningen wordt het uitstaande bedrag terugontvangen. Om de zelfbouw voor lagere inkomens toegankelijk te maken is de gemeente Den Haag gestart met de Startersregeling Ik Bouw Betaalbaar (IBB), waarbij gebruik is gemaakt van een bestaande formule van de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (Svn). In 2016 (RIS 291200) is ingestemd met het beschikbaar stellen van maximaal € 1,95 mln. In 2018 is € 0,125 mln. gestort in het fonds voor het verstrekken van leningen. Na afloop van de looptijd van de leningen wordt het uitstaande bedrag terugontvangen. De IbbStarterslening valt onder de Nationale Hypotheekgarantie (NHG), waardoor geen risicovoorziening getroffen hoeft te worden.

2b Korte liquiditeiten

Betalingsproces
Bij het verrichten van betalingen dienen uit veiligheidsoverwegingen twee digitale handtekeningen geplaatst te worden door verschillende functionarissen. Functiescheiding is niet alleen doorgevoerd bij het daadwerkelijk betalen van facturen. Ook in het proces dat hieraan voorafgaat, is functiescheiding op verschillende plaatsen doorgevoerd. Het beheer van leveranciersgegevens, het beheer van leveranciersbankrekeningen, het beheer van contracten, het aangaan van verplichtingen (budgethouder), en het aanmaken van betalingen worden door verschillende functionarissen uitgevoerd. Gemeente Den Haag heeft het betalingsverkeer verder beveiligd door betaalbestanden tussen de bank en de gemeente via een beveiligde bankomgeving uit te wisselen.

Liquiditeitspositie 2018
Het gehele jaar 2018 had de gemeente een toegestane liquiditeitstekort, variërend van circa € 63 mln. tot circa € 420 mln. Het gemiddelde liquiditeitstekort was € 289 mln. tegen een gemiddeld rentepercentage van minus 0,35%. Per 31 december 2018 was het liquiditeitstekort circa € 376 mln. Dit tekort is voornamelijk gefinancierd met 12 kortlopende leningen van in totaal € 372 mln. tegen een gemiddeld rentepercentage van minus 0,27%. In de begroting 2018 is uitgegaan dat gemiddeld € 190 mln. aan tijdelijke liquiditeitstekorten kortlopend zou worden opgenomen tegen gemiddeld minus 0,15%. Bij punt 2c van deze paragraaf wordt het renteresultaat toegelicht.

Schatkistbankieren
De gemeente is vanaf  december 2013 gebonden aan de regels van het schatkistbankieren. Doordat de gemeente Den Haag in 2018 geen tijdelijke overtollige middelen had hoefde er geen gebruik gemaakt te worden van schatkistbankieren.

Renterisico financiering korte termijn

Het risico op kortlopende financiering (looptijd korter dan 1 jaar) wordt beperkt door de kasgeldlimiet (uit de Wet financiering decentrale overheden, Fido). De kasgeldlimiet geeft aan hoeveel de gemeente kortlopend mag lenen. De kasgeldlimiet is 8,5% van het begrotingstotaal en is voor 2018 € 198 mln. Een overschrijding van de kasgeldlimiet is twee kwartalen achter elkaar toegestaan. In onderstaande grafiek is de netto vlottende schuld aangegeven in relatie tot de kasgeldlimiet.

Door de zeer lage korte rente in 2018 is het liquiditeitstekort in 2018, met inachtneming van de kasgeldlimiet, zoveel mogelijk kort gefinancierd (rekening-courantkrediet en kasgeld). Hierdoor heeft de gemeente maximaal geprofiteerd van de lage (en zelfs negatieve) korte rente. In juni 2018 is een langlopende lening (1 jaar en 5 maanden) van € 225 mln. aangetrokken voor de totale financiering.

2c Resultaat
Rente/beleggingsresultaat
Onderstaand een overzicht van de grootste resultaten op de rente en beleggingen:

Bedragen x € 1.000

In de begroting 2018 is ervan uitgegaan dat gemiddeld € 190 mln. kortlopend zou worden geleend tegen gemiddeld minus 0,15%. In werkelijkheid is gemiddeld € 289 mln. geleend tegen gemiddeld minus 0,35%, met name als gevolg van de terugbetaling van de opgenomen lening in 2017 van € 120 mln. van 1 jaar en 1 maand.

Voor de opgenomen langlopende leningen heeft de gemeente in 2018 € 25,2 mln. betaald tegen een gemiddelde rente van 2,03 procent. Voor de uitgezette langlopende leningen aan derden heeft de gemeente in 2018 € 6,3 mln. ontvangen tegen een gemiddelde rente van 3,95 procent.
Uit de belegde obligaties van voormalig Fonds Uiver (rentepercentage 4,35%) is € 7,9 mln. aan rente ontvangen en is aan beheerfee € 0,2 mln. betaald. Voor de belegging Meewind is € 2,4 mln. (begroot € 0,8 mln.) aan dividend ontvangen. De afsluitprovisie voor de destijds afgesloten derivaten, circa 0,01% rente, is verdisconteerd in de contractuele rendementen.

De gemeente heeft in 2018 € 29,4 mln. dividend ontvangen omdat de gemeente aandeelhouder is van een aantal vennootschappen. Voor een toelichting wordt verwezen naar de paragraaf  Verbonden partijen.